بررسی فقهی پیوند اعضا (از منظر احکام تکلیفی)

از نظر شرع مقدس اسلام، اگرچه اصل مساله پیوند اعضا با هدف نجات جان انسانها و درمان بیماریهای صعب العلاج، امری جایز و حتی واجب دانسته شده است. اما از آنجا که اولا، پیوند عضو به شخص نیازمند، مستلزم برداشت عضور از بدن افراد زنده و مرده و تصرف در تمامیت جسمانی آنها می باشد و ثانیا، از جهت شرعی، احکام خاص در این رابطه نظر حرمت اضرار به نفس و حرمت جداسازی اعضا میت و... وجود دارد، لذا ضروری است که وضعیت برداشت عضور از بدن فرد زنده و متوفی و شخص دچار مرگ مغزی از جهت حکم تکلیفی جواز و عدم جواز آن، مورد بررسی قرار بگیرد. جهت تحقق این هدف، لازم است که نظر فقها نسبت به سه مساله زیر، تبیین شود:اول- مساله حق تصرف انسان در اعضا و جوارح خوددوم - مساله ادله جواز و عدم جواز برداشت عضو از بدن فرد زنده و متوفیسوم - مساله مرگ کامل و مرگ مغزیدر این رابطه توجه به مباحثی نظیر سلطه انسان نسبت به بدن خویش، اهداف برداشت عضو و پیوند اعضا، اضطرار، حیات مستقر و غیرمستقر می تواند راهگشا باشد. همچنین مساله حیات غیرمستقر در فقه و احکام آن را، می توان به عنوان یک مجوز شرعی مناسب جهت برداشت عضو از بیمار دچار مرگ مغزی مطرح نمود.